W górach jest wszystko, co kocham: Turecka - Liska - Krizna - Frckov - Ostredok - Kralova Skala - Mala Krizna - Turecka

Krizna i opisane tablice z panoramami

Pogoda dziś znakomita, więc planujemy ją wykorzystać na zdobycie najwyższego szczytu Wielkiej Fatry, czyli Ostredoka. 1596 metrów to niby niedużo, nawet mniej niż na „naszą” Śnieżkę, ale wejście na szczyt potrafi naprawdę zmęczyć. Analizując różne szlaki na ten szczyt stwierdziliśmy, że w zasadzie każdym jest stromo i daleko (ponad 8 km długości i 1200 metrów przewyższenia). Aby jednak nie powtarzać trasy, którą już szliśmy i móc zrobić pętelkę decydujemy się na start z miejscowości Turecka. Tam znajduje się spory bezpłatny parking na rozwidleniu szlaków. Ruszyliśmy za żółtymi znakami w kierunku miejsca zwanego Pod Líškou (1380 m npm).

Liska

Szlakowskazy najpierw prowadzą na do miejsca oznaczonego Salasky (780 m n.p.n.). Pierwszy odcinek naszej trasy jest wyjątkowo wyczerpujący, bowiem prowadzi niemalże pionowo po stoku narciarskim. Po mniej więcej 20 minutach pojawiamy się we wspomnianych Salaskach. I tu pojawia się wielkie zdziwienie, bowiem jest tu parking, gdzie można było podjechać oszczędzając 200 metrów przewyższenia, których pokonanie w tym upale wymagało sporo wysiłku. Salasky to miejsce, gdzie znajduje się jakieś sztuczne jeziorko. Chyba przeznaczone do kąpieli, choć kolor wody do tego nie zachęca, obok niego budka z lodami, a kawałeczek wyżej kilka domków letniskowych, które czasy świetności mają już dawno za sobą.

W stronę Kralovej Skaly

Mijamy jeziorko, kilka zabudowań i na szczęście wchodzimy w las, gdzie korzystamy ze zbawiennego dziś cienia. Droga jednak się nie wypłaszcza. Cały czas jest stromo i mam wrażenie, że podczas wejścia na Ostredok miejsc, gdzie stromo nie jest chyba nie będzie. Myślałam, że upał, że może słabszy dzień zwiększają odczucie stromizny, ale kiedy przeczytałam relacje innych z wejścia na szczyt, to faktycznie stromo jest (800 metrów przewyższenia na długości 3,4 km mówi samo za siebie). Warto jednak już na samym początku zauważyć, że wszelkie wysiłki będą wynagrodzone mega widokami.

Naszym pierwszym punktem orientacyjnym, do którego zmierzamy jest Liska, ale do niej jeszcze droga nie tyle daleka, co stroma. Po wyjściu z lasu otwierają się przed nami widoki i kończy zbawienny cień. Przed nami stok narciarski, stromy. Wiemy, że szlak prowadzi wzdłuż niego, a to oznacza, że czeka nas mega strome podejście. Podążamy wzdłuż słupów co chwilę zerkając za siebie, gdzie z każdym pokonywanym metrem panoramy stają się rozleglejsze.

Spojrzenie na Ostredok

Z prawej strony przez dłuższy czas mamy Majerovą Skałę, na którą prowadzi niebieski szlaki. Wygląda bardzo ciekawie. Ma 1283 metry i jest szczytem z charakterystyczny podszczytowym urwiskiem skalnym w formie wielkiego balkonu, które nadało mu nazwę. Szczyt ma skalisty charakter, zdecydowanie odmienny od obłego wierzchołka i łagodnych, halnych grzbietów masywu Krížnej. Wiąże się to z tym, że w odróżnieniu od niej jest on zbudowany z wapieni i dolomitów. Widoki z Majerovej skaly nie są zbyt rozległe – obejmują głównie otoczenie Starohorskiej doliny oraz zachodnią część Niżnych Tatr. Największe wrażenie wywołuje „przepaścistość” oglądanych obrazów. My na niego nie idziemy, jest troszkę poza naszą trasą, poza tym my mamy dziś sporo do przejścia, więc musimy odpowiednio rozplanować czas i siły.

Po jakichś dwóch godzinach wędrówki docieramy do miejsca pod Liskou. Znajdują się tu pozostałości po dawnym wyciągu, które niestety mocno szpecą krajobraz. Poza tym otwierają się przed nami spektakularne widoki. Stąd już niedaleko na Liskę. Jest to trawiasty odcinek południowego grzbietu szczytu Krížna (1574 m). Na mapie zaznaczony jest jako wierzchołek z wysokością 1445 m, w istocie jednak jest to tylko niewielkie załamanie grzbietu – miejsce, w którym zmienia się jego stromość, a także kierunek. Grzbietem Líški biegnie niebieski szlak ze wsi Stare Hory na szczyt Krížnej. W miejscu oznaczonym na mapie jako Líška 1445 dołącza do niego ścieżka z przełęczy Rybovské sedlo. Przez Líški na Krížną prowadzi jeszcze drugi szlak ze wsi Turecká. Szczyt nie jest oznaczony i w zasadzie mijamy go, chcąc znaleźć się jak najszybciej na Kriznej, gdzie zaplanowaliśmy pierwszy tego dnia odpoczynek. Tak, cały ten odcinek, trwający około 3 godzin i wymagający pokonania ponad 1000 metrów przewyższenia szliśmy z jedną pięciominutową przerwą. Idziemy niezwykle widokowym odcinkiem, chyba jednym z ciekawszych podczas całej trasy. Krizna widoczna jest z daleka, a w zasadzie z wielu miejsc znajdujących się u podnóża Wielkiej Fatry.

Krizna widziana z okolic Malej Kriznej i jej strome zbocza.

Wszystko to za sprawą znajdującej się na szczycie budowli. Krížna (1574 m) to trzeci co do wysokości nazwany szczyt w grupie górskiej Wielkiej Fatry. Na szczycie znajduje się ogrodzony ośrodek wojskowy z antenami i radarami. Dla turystów umieszczono kilka opisanych panoram widokowych. Widoki ze szczytu są rewelacyjne. Mam wrażenie, że nawet lepsze niż z Otredoka. Nie bez powodu Krížna jest prawdopodobnie najczęściej odwiedzanym spośród wysokich szczytów Wielkiej Fatry. Wielkim magnesem jest wspaniała, dookolna panorama ze szczytu, sięgająca na północy po granice Polski, zaś na południu – Węgier.

Krížna wznosi się nad 4 dolinami: Dedošová dolina, Revúcka dolina, Hornojelenská dolina i Turecká dolina. Gładkie trawiaste stoki o dużej stromiźnie powodują, że zimą zsuwają się z nich duże lawiny.

Siadamy na trawie i rozpoczynamy trwający jakieś pół godzinki piknik. Przed nami rewelacyjne widoki i niewielka ilość turystów. Taka jak poprzednio pisałam, cechą Wielkiej Fatry jest to, że szczyci się pustymi szlakami.

Krizna

Czerwony szlak z Krížnej na Ostredok to 2,7 km i mniej więcej godzinka drogi. Po drodze zdobywamy jeszcze nieoznaczony Frčkov o wysokości 1586 m n.p.m. Szlak jest widokowy, raz jest w górę, raz w dół, cały czas widokowo i pięknie oraz pusto.
Po około 4,5 godzinie od startu z parkingu w Tureckiej znajdujemy się na najwyższym szczycie Wielkiej Fatry, czyli Ostredoku. Mierzy on 1592 m n.p.m. i również oferuje wspaniałe widoki. Nas interesują zwłaszcza te, które obejmują miejsca,, gdzie byliśmy wczoraj, czyli Borisov i Ploskę.
Ostredok jest to dwuwierzchołkowy szczyt znajdujący się w południowej części Wielkiej Fatry, w jej części zwanej Halną Fatrą. Ze względu na położenie w centrum Wielkiej Fatry, dość daleko od sieci komunikacyjnej, Ostredok nie jest zbyt często odwiedzany przez turystów. Mam wrażenie, że część turystów kończy wycieczkę na Kriznej. Z niej co prawda na Ostredok nie jest już daleko i stromo, ale mimo wszystko na drogę w obie strony trzeba przeznaczyć około 2 godzin. Poza tym na całej trasie nie było żadnego schroniska, co też jest cechą charakterystyczną dla Wielkiej Fatry.

Podejście pod Liskou

Z Ostredoka chcemy wrócić na parking przez Kralovą Skałę. I Tu mamy 2 możliwości. Możemy podejść kawałeczek dalej i na rozdrożu pod Ostredokiem skręcić w lewo na zielony szlak prowadzący przez sedlo pod Strochmy, a potem skręcić na szlak żółty. Wybór tej opcji wymagałby jednak wytracenia sporej wysokości, a potem podejścia ponownie 400 metrów w górę. Pokonaliśmy już dziś około 1200 metrów przewyższenia i chyba wystarczy. Wybieramy więc drugi wariant, czyli powrót w stronę Kriznej, omijając jej szczytową część i zmierzanie czerwonym szlakiem w stronę Kralovej skaly. Wiąże się to z pokonaniem ponownie tego samego odcinka, ale tak będzie najlepiej. Trasa od Kriznej w stronę Kralovej skały to kolejny z piękniejszych dziś odcinków, jakimi jest nam dane iść. Szczególny zachwyt budzą głęboko wcięte doliny i wznoszące się nad nimi warstwowo ułożone pasma gór. Powoli wytracamy wysokość, choć nadal jesteśmy jeszcze bardzo wysoko bo Kralova skała, do której dotarliśmy mierzy 1377 m n.p.m. Szczyt sam w sobie nie jest celem wycieczek. Przez trawiaste siodełko tuż pod szczytową skałą wiodą żółte znaki szlaku turystycznego z Gaderskiej doliny. W okolicach szczytu znajdują się jeszcze inne atrakcje turystyczne: hotel górski Kráľova studňa, Symboliczny Cmentarz Ofiar Wielkiej Fatry, Salaš Smrekovica, pomnik bohaterów Słowackiego Powstania Narodowego i partyzancka ziemianka.

Na Kriznej. Teraz już będzie raczej płasko :)

My zatrzymujemy się przy Kralovej studni, która wygląda dosyć ciekawie. Do samej skały nie podchodzimy. Nie sądzimy, by były z niej lepsze widoki, od tych, które już dziś mieliśmy. Przysiadamy przy Kralovych źródłach. Źródła te znajdują się na zachodnim skraju rozległego masywu Krížnej. Wypływają spod grubego piargu i są ujęte w metalowe koryta (poidła). Przy źródłach znajduje się jedno z większych rozdroży szlaków w Wielkiej Fatrze. Początkowo w planach mieliśmy podejście do położonego nieco niżej hotelu górskiego na kawę, ale zajęłoby nam to łącznie z jej wypiciem zapewne około godziny, a czas jest już dość późny.
Kierujemy się na zielony szlak, który zaprowadzi nas na Małą Krizną (1358 m n.p.m.). Przy samym wejściu na niego znajduje się źródło rzeki Bystrzyca. Potem szlak prowadzi wąską i niezbyt wygodną ścieżką z widokami na hotel górski oraz położoną nieco dalej skalistą część Wielkiej Fatry, Następny odcinek wymaga przejścia lasem, ale po wyjściu z niego, kiedy docieramy do Malej Kriznej otwierają się rewelacyjne widoki na Krizną, która widziana z tej perspektywy robi duże wrażenie. Porośnięte lasem stoki Malej Krížnej opadają do Bystrickiej doliny, wschodnie, w większości trawiaste, do Tureckiej doliny.

Frckov

Zielonym szlakiem docieramy do rozdroża Uplaz, gdzie skręcamy w lewo. Tu czeka nas dość stromy odcinek zejściowy z kolejnym pięknym widokiem na Krizną. Z tej perspektywy widać, jak strome są jej zbocza i jaką wysokość pokonaliśmy. Na tym odcinku kończą się na dziś rozległe widoki. Teraz w zasadzie będziemy przemieszczali się leśnymi drogami (cały czas zielonym szlakiem) aż do samych Salasków. Tu wejdziemy już na asfaltową drogę (nadrobimy jakiś kilometr, ale dzięki temu ominiemy stromy stok i przejdziemy urokliwą ulicą Tureckiej Górnej), która prowadząc nas przez zabudowania Tureckiej doprowadzi do samochodu.
Trasa, którą szliśmy jest bardzo widokowa, ale też wymagająca nieco wysiłku zarówno na podejściu, jak i zejściu. Pokonane przewyższenie ponad 1200 metrów trzeba zrobić na niewielkiej odległości. Kiedy ją osiągniemy spacerujemy już widokowymi grzbietami. Potem czeka nas podobnie strome zejście. Na pewno jednak warto włożyć trochę trudu. Nasz dzisiejszy dystans wyniósł około 24 km, a wędrowaliśmy około 10 godzin.